ماستوئیدیت یا عفونت استخوان گوش یکی از بیماری های عفونی گوش و ساختارهای داخلی گوش است که افراد زیادی از آن رنج می برند. در این مقاله از کلینیک شنواطب قصد داریم شما را با علائم و نشانه های اولیه این بیماری و راههای درمان آن آشنا کنیم لطفا با ما همراه باشید:
بیماری ماستوئیدیت چیست ؟
ماستوئیدیت به معنای عفونت استخوان یا ماستوئید است. ماستوئید بخشی از استخوان تمپورال انسان در نزدیکی گوش است. این استخوان دارای بافت اسفنجی و حاوی فولیکول های مو است. در داخل بافت اسفنجی این استخوان کیسه های هوا با پوشش غشایی وجود دارد که فشار گوش را تنظیم می کند و گوش را مرطوب نگه می دارد.
اگر این بافت استخوانی به دلیل محیط مناسب برای رشد باکتری ها عفونی شود. باکتری ها می توانند به سرعت و به شدت تکثیر شوند. و بیشتر استخوان و بافت اطراف را درگیر می کند در این مورد گفته می شود که فرد دچار عفونت استخوان گوش یا ماستوئیدیت شده است.
علل ایجاد ماستوئیدیت
همانطور که گفتیم فضای داخلی استخوان ماستوئید شامل سلول های هوا و غشای مخاطی است. هنگامی که یک عفونت ساده مانند عفونت گوش میانی یا اوتیت میانی در این ناحیه شروع به ایجاد می کند، می تواند منجر به ماستوئیدیت شود. اگر بیماری اوتیت در مرحله اول درمان نشود و به استخوان ماستوئید سرایت کند، در محل مناسب برای رشد باکتری رشد کرده و قسمت بزرگی از استخوان را تحت تاثیر قرار می دهد.
سلول های هوا در استخوان ماستوئید با مخاط از دستگاه تنفسی پوشیده شده است. اگر عفونت وارد این سلول ها شود، باعث تورم و ترشحات عفونی از آنها می شود. رشد عفونت باعث ایجاد آبسه در این ناحیه و در نهایت ماستوئیدیت و درگیری استخوان می شود. از دیگر علل ماستوئیدیت یا بیماری گوش می توان به کلستئاتوم گوش اشاره کرد.
کلستئاتوم یکی از ضایعات فضایی گوش میانی است که در اثر رشد غیرطبیعی پوست ایجاد می شود. این آسیب می تواند باعث انسداد باکتری در فضای ماستوئید و عدم تهویه شود. بنابراین عفونت گوش و گوش میانی در هر سنی و در هر مکانی باید بلافاصله و به طور کامل درمان شود تا از عوارض دیگری مانند اتوماستوئیدیت و حتی بدتر مننژیت جلوگیری شود.
علائم ماستوئیدیت
علائم ماستوئیدیت یا عفونت های گوش مشابه سایر بیماری های عفونی مانند اوتیت میانی است، اما چند نکته وجود دارد که باید در نظر گرفت. علائم ماستوئید گوش برای همه افراد یکسان نیست و فرد ممکن است یک یا چند مورد از این علائم را تجربه کند و بستگی به پیشرفت بیماری دارد.
- درد شدید در گوش یا اطراف آن
- سردرد
- درد سینوسی
- ترشحات چرکی و بدبو از قسمت ماستوئید گوش
- تب و افزایش دمای بدن
- لرز
- تورم پشت یا زیر گوش
- احساس پر بودن گوش
- قرمزی و تورم پشت گوش
- بوی بد در دهان
- از دست دادن شنوایی یا ایجاد کم شنوایی
- وزوز غیر دائم گوش یا صداهای ناخوشایند
علائم ماستوئیدیت در کودکان
توجه به علائم ماستوئیدیت در کودکان بسیار مهم است. کودکان بیشتر از بزرگسالان مستعد ابتلا به عفونت گوش میانی هستند. بنابراین احتمال ماستوئیدیت در کودکان زیاد است. والدین، به ویژه پس از تشخیص اوتیت یا بیماری گوش میانی در کودکان، باید موارد زیر را به دقت تحت نظر داشته باشند. از علائم عفونت استخوان گوش در کودکان باید به موارد زیر اشاره کرد.
- بد اخلاق می شوند و زیاد گریه می کنند.
- گریه طولانی و مکرر
- واکنش نامناسب به صداها
- بی قراری در خواب
- آبریزش غیر طبیعی بینی
- به سر خود ضربه میزنند
- گوش ها ی خود را می کشند.
تشخیص ماستوئیدیت یا عفونت استخوان گوش
روش های تشخیص ماستوئیدیت به خوبی می تواند به طور دقیق بیماری را تشخیص دهد. نکته مهم شناسایی در زمان مناسب و قبل از پیشرفت بیماری است تا درمان مناسب به موقع انجام شود. برای تشخیص ماستوئیدیت مراجعه به پزشک یا متخصص گوش و حلق و بینی ضروری است.
پزشک ماهر می تواند با بررسی و معاینه گوش، تورم پشت گوش، تب، ترشحات غیر طبیعی و بوی بد دهان، ماستوئیدیت را تشخیص دهد. برای این منظور آزمایش شنوایی سنجی و یا اودئومتری و تمپانومتری، آزمایش خون، سی تی اسکن و ام آر آی می تواند به پزشک در تشخیص کمک کند. گاهی از آزمایش کشت عفونی برای شناسایی نوع عفونت استفاده می شود تا بتوان داروی مناسب را تجویز کرد.
عوارض و خطرات ماستوئیدیت
ماستوئیدیت گوش یک بیماری مهم گوش است که باید بسیار جدی گرفته شود. این بیماری به دلیل موقعیت آناتومیکی گوش و استخوان ماستوئید و مجاورت آنها با ساختارها و عروق مهم سر و گردن، حساسیت بیشتری دارد و نیاز به درمان به موقع دارد. از جمله عوارض عفونت استخوان پشت گوش که به دلیل پیشرفت بیماری و عدم درمان کافی و به موقع ایجاد می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد.
ماستوئیدیت با انسداد فضای گوش میانی و انتقال صدا و تأثیر بر سیستم حلزونی گوش داخلی می تواند باعث کاهش شنوایی انتقالی و حسی عصبی شود. در شدیدترین موارد و عفونت کامل حلزون، شنوایی حتی می تواند به طور کامل از بین برود.
اگر عفونت ماستوئید درمان نشود و به دیواره های مغز یا مننژها نفوذ کند، ممکن است فرد مبتلا به مننژیت شود که بسیار خطرناک و کشنده است.
یکی از عوارض ماستوئیدیت می تواند شوک سپتیک باشد که در نتیجه گسترش عفونت در بدن رخ می دهد.
انتشار عفونت در گوش داخلی و کانال های نیم دایره ای می تواند باعث ایجاد مشکل در کار این قسمت شود که برای حفظ تعادل مهم است و فرد دچار حملات سرگیجه حاد و مزمن می شود.
انتشار عفونت ماستوئید به سر و صورت می تواند به عصب صورت یا فاسیال آسیب برساند و باعث فلج این عصب شود.
آبسه یا عفونت مغزی
عفونت های ساب دورال
ترومبوز سینوس سیگموئید
عفونت استخوان پتروس و… از دیگر عوارض ماستوئیدیت است.
درمان ماستوئیدیت
درمان ماستوئیدیت یا عفونت استخوان گوش مستقیماً به سیر بیماری و پیشرفت آن بستگی دارد. با در نظر گرفتن علائم بیماری و وضعیت بیمار، تصمیم اولیه بر این است که ماستوئید گوش با دارو یا جراحی درمان شود.
در مراحل اولیه بیماری معمولاً درمان با داروها و مکمل ها بهتر است، اما اگر فردی قبلاً به دلیل عفونت گوش آنتی بیوتیک دریافت کرده باشد، احتمال موفقیت این نوع درمان کمتر است و هیچ گزینه درمانی به جز جراحی باقی نمی ماند. در زیر به روش های درمانی و جراحی ماستوئیدیت گوش اشاره می کنیم.
درمان دارویی ماستوئیدیت گوش
ماستوئیدیت در ابتدا با آنتی بیوتیک های خوراکی برای کنترل پاسخ بدن به دارو درمان می شود. همانطور که گفته شد، ماستوئیدیت پس از عفونت مزمن یا حاد قبلی گوش میانی رخ می دهد و جدی تر است. آنتی بیوتیک های خوراکی معمولا برای درمان عفونت گوش قبل از ماستوئیدیت استفاده می شود و بدن و سیستم ایمنی بدن به آن عادت کرده است.
بنابراین، درمان دارویی اولیه عفونت های ماستوئید گوش بعید است که نتیجه دهد و باید آنتی بیوتیک های داخل وریدی تجویز شود. اگر اولین درمان آنتی بیوتیکی موثر نباشد، پزشک ممکن است برای تعیین نوع باکتری و یافتن آنتی بیوتیک های مختلف، کشت عفونت را تجویز کند.
برای این مرحله از درمان، تزریق در بیمارستان ضروری است. در تعداد زیادی از بیماران، این درمان پاسخ می دهد و عفونت برطرف می شود. اما می تواند عود کننده یا مزمن و برگش پذیر باشد که در این صورت می تواند پیشرفت کند و استخوان را تا حد زیادی درگیر کند.
درمان جراحی ماستوئیدیت رادیکال
درمان جراحی ماستوئیدیت یا ماستوئیدکتومی رادیکال پس از شکست درمان دارویی انجام می شود و آخرین راه حل تهاجمی برای درمان عفونت ماستوئید گوش است. این جراحی به عنوان تمپانوماستوئیدکتومی نیز شناخته می شود. جراحی برای عفونت گوش تهاجمی است و بیمار در حین عمل بیهوش است.
برای شروع، برشی به طول ۲ تا ۳ سانتی متر در پشت لاله گوش ایجاد می شود و گوش بلند می شود. در این حالت فضای داخل گوش میانی برای جراحی مهیا می شود. بسته به هدف جراحی، فرآیند تمیز کردن بافت عفونی یا زخم های جایگزین آغاز می شود. جراح برای برداشتن بافت عفونی، قسمت های عفونی استخوان ماستوئید را با برش استخوان با کمک مته و کاتر جدا می کند.
عفونت ممکن است به زنجیره استخوانی گوش میانی آسیب رسانده باشد که در این صورت باید زنجیره را بازسازی کرد. معمولاً یک عفونت جدی باعث پارگی پرده گوش و توقف بهبود خود به خود می شود. اگر پرده سالم باشد در حین برش و جراحی ممکن است آسیب ببیند و به همین دلیل باید در پایان عمل ترمیم شود. پس از جراحی، برش پشت گوش بسته می شود و بخیه ها زده می شود. برای بهبود سریع ناحیه گوش میانی از یک پانسمان مخصوص به نام ژلوفوم استفاده می شود.
به طور کلی مراحل انجام تمپانوماستوئیدکتومی برداشتن بافت استخوانی عفونی، ترمیم سایر بافت ها یا زنجیرهای آسیب دیده و ایجاد سوراخ در پرده گوش است. اگر تنها هدف از جراحی برداشتن بافت عفونی ماستوئید باشد، ماستوئیدکتومی نامیده می شود و اگر همراه با تخلیه بافت عفونی زنجیره استخوانی و ترمیم پرده گوش نیز انجام شود، به آن عمل جراحی تمپانوماستوئیدکتومی می گویند.
بدون دیدگاه